رفتارگرایی
رفتارگرا یک نظریه پرداز روان شناسی است که برای هر فرضیه روان شناختی به دنبال شواهد رفتاری است. برای یک رفتارگرا هر چیزی که ما انجام می دهیم، چه کلامی و چه غیر کلامی، به گونه ای که بتوان آن را مشاهده کرد یا شنید یک رفتار است. فرایندهای ذهنی مانند افکار، احساسات، و انگیزه ها موضوعات اصلی مناسبی برای علم رفتار نیستند زیرا به صورت مستقیم قابل مشاهده نیستند(سانتراک،2011). برای یک رفتارگرا بین دو حالت ذهنی هیچ تفاوتی وجود ندارد، مگر زمانی که در رفتار مرتبط با هر یک از این دو حالت تفاوت قابل اثباتی وجود داشته باشد. در دیدگاه رفتارگرایان سه مفروضه زیر مورد توجه است:
1. تمرکز بر رفتار قابل مشاهده است(فرایندهای شناختی درونی مورد توجه نیستند)؛ اگر یادگیری رخ داده باشد، بنابراین، نوعی از رفتار بیرونی قابل مشاهده، آشکار و بدیهی است.
2. محیط شکل دهنده یادگیری و رفتار است، ویژگی های فردی در این بین نقشی ندارند.
3. اصول مجاورت و تقویت برای تبیین فرایند یادگیری اهمیت دارند.
برای تحول رفتارگرایی در آمریکا سه مرحله ذکر شده است (گرینوود،2009):
مرحله رفتارگرایی: مرحله ای که جان بی واتسون حامی و طرفدار آن است. واتسون روان شناسی را به یک علم اثبات گرا می دید که محدود به رابطه ی بین محرک ها و پاسخ های قابل مشاهده است و تبیین های ذهن گرایانه رفتار را رد کرد(یا رفتارگرایی روش شناختی).
مرحله نو رفتارگرایی: نمایندگان این مرحله ادوارد سی تولمن و کلارک ال هال هستند. از نظر تولمن و هال رفتار قابل مشاهده موضوع اصلی روان شناسی علمی است، اما درستی و مشروعیت تبیین های ذهن گرایانه رفتار را نیز تایید می کنند.
مرحله رفتارگرایی رادیکال: بی اف اسکینر و پیروان وی نمایندگان این مرحله هستند. اسکینر نیز مانند واتسون روان شناسی را نوعی از علم اثبات گرا می دانست که محدود به رابطه ی بین محرک ها و پاسخ های قابل مشاهده است و تبیین های ذهن گرایانه رفتار را رد کرد؛ علاوه بر این، اسکینر ادعا می کرد بسیاری از رفتارهای انسان را می توان از طریق دستکاری شرایط محیطی اصلاح کرد. برخی رفتارگرایی رادیکال را رفتارگرایی روان شناختی نیز می نامند.
در رفتارگرایی یادگیرنده ضرورتاً منفعل بوده، به عنوان یک لوح سفید یادگیری را آغاز می کند، و به محرک های محیطی پاسخ می دهد. بنابراین، یادگیری به عنوان تغییر در رفتار یادگیرنده تعریف می شود. بسیاری از تحقیقات رفتارگرایان با استفاده از حیوانات انجام شده و به انسان ها تعمیم داده شده است(اولسون و هرگنهان،1389).
منابع:
اولسون، متیو، اچ و هرگنهان، بی آر. (1389). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری. ترجمه علی اکبر سیف. تهران. نشر دوران.
Greenwood, J. D. (2009). A conceptual history of psychology. McGraw-Hill Higher Education
Santrock, J. W. (2011). Educational psychology (5th Ed.). McGraw-Hill Companies
